معرفی رشته و گروه مکانیک خودرو
معرفی رشته مکانيک خودرو
امروزه در اکثر جوامع پيشرفته و توسعه يافته نمی توان نياز به خودرو به معنی عام آن را در زندگی شخصی و اجتماعی انسان ها نــاديده گرفت. انــــواع خودروی سواری، موتور سيکلت ها، اتوبوس ها و مينی‌بوس‌ها در شهرها و اتوبوس ها، کاميون ها و تانکرها در بين شهرها، تراکتورها، انواع ادوات کشاورزی در روستاها، و کاميونها، لودرها و انواع تجهيزات راهسازی متحرک، از جمله کاربردهای اوليه و بديهی خودروها محسوب می‌شوند. البته کلمه خودرو معادل فارسی کلمه Vehicle است که قطارها، کشتی‌ها، هواپيماها و حتی فضاپيماها را نيز شامل می‌شود. اما مهندسی خودرو، به‌طور خاص با مواردی سروکار دارد که بر روی زمين حرکت می‌کنند و دارای موتورهای احتراق داخلی هستند.
بدين ترتيب خودروهای مورد بحث از قسمت های مختلفی تشکيل شده‌اند: قوای محرکه، شاسی و چرخها، سيستم تعليق و سازه و بدنه. البته تجهيزات ديگری متناسب با نوع خودرو به آن اضافه می‌شود. به‌عنوان مثال سيستم های برقی، سيستم های ايمنی و تجهيزات ظاهری و امکانات رفاهی از جمله موارد ديگر است که در انواع خودرو متناسب با کاربرد آن مورد استفاده قرار می‌گيرد.
مهندسی خودرو، رشته‌ای است که طراحی، ساخت، بهينه‌سازی و تعمير انواع مختلف خودرو را در برمی‌گيرد. اما از آنجا که خودرو، ابزاری است که از مجموعه‌های مختلف تشکيل شده‌است و دارای کاربردهای متفاوتی است، اين رشته، مخلوطی از علوم مختلف است. در حقيقت مهندسی‌خودرو يک رشته ميان‌رشته‌ای و فراگير است. چنين رشته‌هايی نتيجه پيشرفت های بشر در اواخر قرن بيستم است.
در ابتدای قرن بيستم که علم و فناوری به آرامی در کنار هم حرکت را شروع نمودند رشته‌های دانشگاهی همچون فيزيک، رياضی و زيست شناسی عموما با مبنای علمی آغاز شدند . بعضا برخی از علوم مهندسی مانند مکانيک، برق، عمران که از دل علوم پايه منفک شده بود، نيز سربرآوردند. علوم و فنون در اواخر قرن با پيشرفت های سريع رايانه و فناوری اطلاعات به سرعت رشد نمود، به گونه‌ای که تقريبا هر پنج سال يکبار حجم دانش توليد شده در دنيا دو برابر کل گذشته می‌شد. لذا در دهه‌های منتهی به قرن بيست‌ويکم، ابتدا گرايش های مختلف در رشته‌ها بوجود آمد و سپس رشته‌های جديد ايجاد شد . به عنوان مثال رشته‌مهندسی مکانيک، به رشته‌های حرارت و سيالات، طراحی کاربردی، هوافضا، کشتی‌سازی، راه‌آهن، مهندسی خودرو و حتی بيومکانيک تقسيم شد . در قرن اخير اين گرايش ها متناسب با کاربرد گسترده و نياز به استفاده از علوم مختلف از دل دانشکده‌های سنتی جدا شده و دانشکده‌های مستقلی را بوجود آوردند.
دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت اولين دانشکده‌ای در ايران و خاورميانه است که ابتدا اين رشته را در سطح کارشناسی‌ارشد تعريف نمود و هم‌اکنون بعد از چندین دوره ارائه فارغ‌التحصيلان ماهر به صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی کشور، دوره کارشناسی و دکترا را آغاز نموده است. البته در کشورهای پيشرفته ای همچون انگليس و آمريکا نيز دانشکده های مشابهی دارد.
رشته مکانیک خودرو به منظور تربيت نيروی متخصص برای صنايع خودروسازی کشور و صنايع وابسته به آن طراحی و تاسيس شده است و هم‌اکنون با شرکت های بزرگ کشور همچون ايران‌خو‌درو و سايپا همکاری نزديک دارد. بسياری از دانشجويان دانشکده هم‌اکنون مستقيما در آنجا مشغول به کار هستند.
اين رشته کاربردی و کاملا عملی و جذاب است به طوری که دانش آموخته آن می‌تواند متناسب با علايق خود به حل مسائل کاملا رياضی و پيچيده بپردازد و يا اينکه در يک کارخانه مديريت خط توليد را برعهده گيرد. گستردگی اين رشته باعث شده است که فارغ‌التحصيلان اين رشته با خيال آسوده‌تر نسبت به آينده کاری و يا علمی خود بنگرند و آزادی انتخاب بيشتر را تجربه نمايند.
رشته مهندسی مکانیک خودرو
رشته خودرو، رشته‌ای است که به مسائل مختلفی در خودرو می‌پردازد و البته دارای سه گرايش مختلف قوای محرکه، سيستم تعليق و سازه و بدنه خودرو می‌باشد. دروس پايه اين رشته شامل دروس عمومی ديگر رشته‌های مهندسی، از جمله رياضيات و فيزيک می‌باشد و شخص را برای رويکرد علمی با مسائل و قوانين آماده می‌سازد. افراد با گذراندن دروسی همچون مکانيک سيالات، ترموديناميک، انتقال حرارت و مبانی مهندسی برق با اصول اوليه مکانيک و مهندسی آشنا می‌شوند. آنان سپس با دروس تخصصی‌تری همچون مبانی مهندسی خودرو، مبانی ديناميک خودرو، سيستم های شاسی و بدنه، و آيروديناميک خودرو به عرصه صنعت خودرو وارد می شوند . علاوه براين با ارائه مباحثی همچون اقتصاد مهندسی در صنعت خودرو و مديريت صنعتی در خودرو، شخص با مسائل مديريتی و اقتصادی خودرو که ضامن پيشبرد کارها و طرح های صنعتی در دنيای واقعی است، آشنا می‌شود.
همچنين در اين رشته انواع کارگاهها و آزمايشگاهها برای آشنايی عملی دانشجو با علوم پايه ، مهندسی و مخصوصا خودرو ارائه می‌شود. ضمنا با کار در آزمايشگاه های پژوهشی و همچنين همکاری با مراکز تحقيقاتی صنعت خودروی کشور، تحقيقات بنيادی نابی در اين زمينه انجام می‌شود.
1-گرايش قوای محرکه
قوای محرکه خودروها، هم‌اکنون موتورهای درون‌سوز از نوع اشتعال جرقه‌ای و يا اشتعال فشاری می‌باشد. اين موتورها دارای انواع مختلفی است که می‌توان از ديدگاههای متفاوتی آنها را دسته‌بندی نمود. موتورهای دوزمانه و چهار زمانه، موتورهای کاربراتوری و انژکتوری، پاشش مستقيم (درون سيلندر) و يا غيرمستقيم (درون منيفولد)، بنزينی، گازوييلی، گاز‌سوز، دوگانه‌سوز، الکلی، تنفس طبيعی، سوپرشارژ (پرخورانی) و توربوشارژ، از انواع قوای محرکه است که برمبنای احتراق داخلی عمل می‌نمايد. البته مبحث انواع سوخت های جايگزين، همچون سوخت های زيستی، هيدروژن و ديگر مواد پاک و همچنين انرژی‌های الکتريکی در قالب خودروهای برقی يا هيبريدی و يا انرژی خورشيدی از ديگر موضوعات در مبحث قوای محرکه است. همچنين مباحثی همچون انتقال قدرت و سيستم های خنک‌کاری موتور و سيستم های تهويه مطبوع خودرو از جمله مواردی است که نظر افراد خلاق و علاقمند به نوآوری را به خود جلب می‌کند.
2- گرايش سيستم تعليق
امروزه سيستم تعليق، فقط به مبحث چهار چرخ و يک فنربندی ساده منتهی نمی‌شود. مبحث تعليق مبحث پيچيده‌ای است که راحتی و ايمنی خودروها را در برمی‌گيرد. خودوريی که می‌خواهد با سرعت 200 کيلومتر در ساعت حرکت کند و به خوبی در شرايط مختلف آب‌وهوايی ترمز کند، نياز به سيستم های تعليق فعال و همچنين سيستمهای ترمز با کنترلرهای پيچيده دارد. همچنين در صنايع خودروسازی رقابت سختي در ارائه راحتی بيشتر و ايمنی بالاتر به مشتريان وجود دارد . لذا بهينه‌سازی اين سيستم ها به کمک مدارهای مختلف مکانيکی، هيدروليکی، نيوماتيکی و الکترونيکی توسط مهندسان خبره در حال انجام است.
3- گرايش سازه و بدنه
بدنه محکم تر، زيباتر و سبک تر، عامل موفقيت خودروسازها در قرن بيستم و يکم خواهد بود. همانطور که مشاهده می‌شود امروزه طراحان کارخانجات بزرگ توانسته اند با استفاده از مواد پيشرفته مهندسی همچون کامپوزيت ها، ميکروکامپوزيت ها، ميکرو آلياژها، سراميک ها و انواع پليمر طرح هايی را در بدنه و شاسی خودرو ارائه نمايند که تا کنون نظيرش ديده نشده است بود و بعضا در روياها و تخيل يافت می شد . برای طراحی و ساخت چنين خودروهايی، نياز به دانش کامل در زمينه مواد، مقاومت آنها، مکانيزم ها، طراحی و محاسبات مهندسی و همچنين فرآيندهای توليد می‌باشد. مسلم است آينده از آن کسانی خواهد بود که دارای دانش و توانايی بيشتری در کاربرد اين موارد دارند .
گروه مهندسي مكانيك خودرو دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا:
سال تاسيس:
1383
مدير گروه :
اقاي مهندس حمیدرضا رنجبر گشیری
تعداد رشته هاي مرتبط:
1- 1- كارداني پيوسته مكانيك خودرو
2- 2- كارشناسي ناپيوسته تكنولوژي مكانيك خودرو
اعضا هيات علمي:
1- مهندس بهرام بحري
2- مهندس حميد رضا رنجبر گشيري
3- دكتر عباس معلمي اوره
كارگاه ها و آزمايشگاه ها :
1- كارگاه انتقال قدرت معمولي
2- كارگاه انتقال قدرت اتوماتيك
3- كارگاه دستگاه هاي الكتريكي خودرو و الکترونیک خودرو
4- كارگاه سيستم هاي سوخت رساني
5- كارگاه عيب يابي
6- كارگاه مولد قدرت
7- كارگاه ماشين ابزار
8- آزمايشگاه هيدروليك- پنوماتيك
9- آزمايشگاه مقاومت مصالح
10- آزمایشگاه ترمودینامیک
